Nieuwe wetten en regels 2021

In november debatteerden de alcoholwoordvoerders van de Kamercommissie VWS met Blokhuis over zijn voorstellen. Ook dienden zowel coalitie- als oppositiepartijen amendementen in met eigen aanpassingen. KHN heeft uitvoerig gelobbyd voor een werkbare wet voor horecaondernemers.

Eerdere succesvolle wijzigingen in DHW

In de nieuwe Drank- en Horecawet, die wordt omgedoopt tot Alcoholwet, wordt geregeld dat ook de wederverstrekker strafbaar is. Het gaat dan om iemand ouder dan 18 jaar (niet de barmedewerker) die alcohol doorgeeft aan een minderjarige. KHN pleit hier al jaren voor en we zijn zeer tevreden dat ons punt wordt doorgevoerd.

Daarnaast wordt het mogelijk dat vmbo-leerlingen van 14- en 15 jaar oud in het kader van hun opleiding alcohol kunnen verstrekken in een horecabedrijf. Tot nu toe mag dat pas vanaf 16 jaar, maar dat blijkt in de praktijk voor sommige leerlingen niet werkbaar. We zijn blij dat de nieuwe wet tegemoet komt aan de praktijk. Naast het wetsvoorstel zijn er dinsdagmiddag verschillende amendementen aangenomen waarmee Kamerleden het wetsvoorstel willen aanpassen.

VVD zet in op maatwerk bij bijschrijven leidinggevenden

Voor KHN is het bijschrijven van leidinggevenden (die geen eigenaar zijn) op het aanhangsel bij de DHW-vergunning al lang een doorn in het oog. Daarom pleit KHN ervoor dat die bijschrijvingsverplichting wordt geschrapt voor niet-eigenaren. Naar eigen schatting kost de administratieve rompslomp van het bijschrijven de horecasector per jaar gemiddeld €13 miljoen!

Legeskosten verlagen

Dit pleidooi heeft VVD-Kamerlid Bolkestein ter harte genomen, met als resultaat een voorzichtig amendement dat met een meerderheid in de Tweede Kamer is aangenomen. De intentie van het amendement is ‘door maatwerk de legeskosten voor ondernemers te verlagen’. Dit steunt KHN natuurlijk van harte. Voor de uitvoering van het amendement is echter nog een hoop onzeker. De hoofdregel wordt dat dag-leidinggevenden (die geen eigenaar zijn) niet langer bijgeschreven hoeven te worden op het aanhangsel van de vergunning. Zij moeten wel minimaal 21 jaar oud zijn en in het bezit van een diploma Sociale Hygiëne. Dat is een welkome ontwikkeling.

Wel worden er, na onderzoek vanuit ministerie VWS, categorieën van horeca-en slijtersbedrijven aangewezen, waarvan de leidinggevenden en/of eventueel andere categorieën medewerkers wel moeten worden bijgeschreven. Het voorafgaande onderzoek moet duidelijk maken of en op welke objectieve gronden onderscheid kan worden gemaakt. De verwachting is dat de resultaten van het onderzoek in de zomer van 2021 worden bekendgemaakt. KHN houdt de ontwikkelingen van het onderzoek nauwlettend in de gaten.

Bouwbesluit wordt nieuwe basis, ook voor ventilatie

In de nieuwe wet wordt het inrichtingenbesluit DHW vrijwel geheel geschrapt. Voor horecabedrijven waar alcohol wordt verkocht, betekent dit dat in principe ‘alleen’ de regels van het Bouwbesluit 2012 zullen gelden. Hierdoor worden bijvoorbeeld de eisen voor toiletten minder streng (niet meer de eis van het voorportaal) en komen de speciale hoogte-eisen te vervallen. KHN is tevreden met deze aanpassingen.

Dit betekent dat ook de ventilatie-eis uit het Bouwbesluit gaat gelden voor horeca-lokaliteiten. KHN had graag gezien dat de ventilatie-eis uit het ‘besluit eisen inrichtingen DHW’ was behouden. Dit omdat wij samen met Binnenklimaat Nederland hebben berekend dat de ventilatie-eis in het besluit ‘eisen inrichtingen DHW’ voor vijf keer meer luchtverversing in een horecalokaliteit zorgt, dan de eisen genoemd in het Bouwbesluit 2012. Als de coronacrisis één ding duidelijk heeft gemaakt, is het dat goede ventilatie in ruimten waar mensen bij elkaar komen cruciaal is.

Zowel het CDA als de PVV deelden onze zorgen over de ventilatie-eisen en hebben dit punt tijdens het debat aangekaart bij Blokhuis. Ook heeft de PVV op basis van ons voorstel een amendement ingediend om deze ventilatie-eis in de DHW te behouden. Helaas heeft amendement geen meerderheid gekregen in de Tweede Kamer, hoewel het wel gesteund werd door de gehele oppositie.

Minimale oppervlakte-eis blijft 35m², opening voor gemeenten voor hogere eis

Dat het Bouwbesluit in de nieuwe wet de basis wordt voor bouwtechnische eisen van horecalokaliteiten met een alcoholvergunning betekent helaas niet dat de tijden van minimale vloeroppervlakte voorbij zijn. Via een amendement van de SP stemt een meerderheid van de Tweede Kamer er mee in dat de minimale oppervlakte-eis van 35m² per inrichting voor één horecalokaliteit blijft bestaan. De burgemeester kan hier nog een uitzondering op maken als het gaat om een rijksmonument. Daarnaast biedt dit amendement ook een opening voor gemeenten om bij gemeentelijke verordening een hoger minimumoppervlakte vast te stellen. Een teleurstellende ontwikkeling, waar KHN haar onvrede duidelijk over heeft geuit richting de Tweede Kamerfracties.

KHN vindt het onwenselijk dat gemeenten de bevoegdheid krijgen om zelf een hogere oppervlakte-eis te bepalen. Het leidt namelijk tot ongewenste ongelijkheid tussen gemeenten. Een situatie waarin aangrenzende gemeenten er verschillende oppervlakte-eisen voor horeca op na houden dient nergens toe. Op lokaal niveau zal KHN zich er uiteraard voor inzetten dat gemeenten deze bevoegdheid, niet zullen gebruiken om onnodige of onrealistische belemmeringen op te werpen over waar wel en geen horeca (met alcohol) plaats kan vinden. Gemeenten kunnen immers prima via het bestemmingsplan (en straks het omgevingsplan) bepalen waar welke bedrijfsactiviteiten kunnen plaatsvinden.

Verdelen van verantwoordelijkheden bij verkoop op afstand

In de nieuwe alcoholwet wordt ook de alcoholverkoop op afstand en naleving van de leeftijdsgrens geregeld, bijvoorbeeld bij maaltijdbezorging. In het wetsvoorstel van Blokhuis is geregeld dat de online verkoper verantwoordelijk is voor het uitvoeren van de leeftijdscontrole, zowel bij aankoop als bij aflevering. Als er externe partijen worden ingeschakeld voor bezorging (bijvoorbeeld via een Thuisbezorgd platform) blijft de verantwoordelijkheid alleen bij de verkoper liggen. Volgens KHN kan dit problemen opleveren wanneer de verkoper wel de leeftijdscontrole uitvoert, maar de bezorger niet. Blokhuis gaat er vanuit dat horecaondernemers hier eenvoudig afspraken over kunnen maken met bezorgingsplatforms.

Op aandringen van onder andere KHN heeft de Tweede Kamer nu een amendement van GroenLinks aangenomen. Hierin wordt geregeld dat als de afspraken tussen verkoper en andere ketenpartijen onvoldoende effectief blijken, er extra regels kunnen worden opgesteld om de verantwoordelijkheden zowel bij verkoper als bij bezorger te borgen. Daarnaast komt er een onderzoek naar de uitwerking van een leeftijdsverificatiesysteem (motie CDA) en krijgt de Tweede Kamer meer invloed op de keuze van dit systeem (amendement VVD).

Extra bevoegdheden voor gemeenten

De G4-gemeenten hebben de ChristenUnie om een amendement gevraagd waarmee zij meer handvatten krijgen om een alcohol-overlastgebied aan te kunnen wijzen. Hiermee kunnen gemeenten in een bepaald gebied extra regels instellen met betrekking tot alcoholverkoop. Dit gebeurt bijvoorbeeld in het Wallengebied in Amsterdam. Een meerderheid van de Tweede Kamer heeft met dit voorstel ingestemd.

Ook aangenomen is het amendement van de ChristenUnie waarmee gemeenten ervoor kunnen zorgen dat ook op vervoersmiddelen die bedrijfsmatig alcohol verstrekken (zoals bierfietsen of partyboten) iemand aanwezig moet zijn die in het bezit is van een diploma sociale hygiëne.

Stuntprijzen en acties aan banden

Ten slotte wordt in de wet vastgelegd dat stuntprijzen/acties van supermarkten (en andere verkopers van alcohol ‘voor gebruik elders dan ter plaatse’) niet verder mogen gaan dan 25% korting op de normale verkoopprijs. De nieuwe wet gaat niet over het aan banden leggen van happy hours in de horeca (tot maximaal 60% van de normale verkoopprijs). KHN is blij dat dit, ondanks een verworpen motie van de SP (enkel steun van de linkse oppositie en SGP), een lokale bevoegdheid van gemeenten blijft.

Wanneer gaat de nieuwe Alcoholwet in?

Nu de Tweede kamer met het wetsvoorstel en bovengenoemde amendementen heeft ingestemd, moet de wet nog worden goedgekeurd door de Eerste Kamer. Blokhuis verwacht dat de nieuwe Alcoholwet vanaf 1 juli 2021 inwerking treedt. De uitwerking van het VVD-amendement over het bijschrijven van leidinggevenden zal, vanwege het vooronderzoek, pas later in het jaar inwerkingtreden.